HTML là gì? là điều bất kỳ ai học công nghệ thông tin cũng phải biết qua ngôn ngữ này. Bởi lẽ, HTML là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc xây dựng và hoàn thiện một website hoàn chỉnh. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về HTML trong bài viết này nhé!

HTML là gì?

HTML là viết tắt của từ gì? HTML là từ viết tắt của Hypertext Markup Language, tạm hiểu là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. HTML được sử dụng để tạo cũng như cấu trúc các thành phần của trang web hoặc ứng dụng, phân chia các đoạn văn, links, heading, blockquotes… HTML không phải là một ngôn ngữ lập trình.

>> Xem thêm: Website là gì?

Điều này có nghĩa là nó không có khả năng tạo các chức năng “động”. Hãy tưởng tượng, HTML giống với phần mềm Microsoft Word ở chỗ nó chỉ tác động đến bố cục và định dạng của trang web.

Tìm hiểu HTML là gì, ta thấy các phần tử HTML (HTML Elements) được chỉ định bởi các cặp thẻ (tag và attributes) để tạo thành một tài liệu HTML. Các cặp thẻ này thường được khai báo là một cặp, bao gồm thẻ mở và thẻ đóng và được bao bởi dấu ngoặc nhọn.

Mỗi trang thường chứa một tập hợp các liên kết đến các trang khác, được gọi là siêu liên kết. Mỗi trang web bạn thấy trên Internet đều sử dụng một hoặc nhiều phiên bản mã HTML.

Những thuật ngữ HTML thường gặp

Sau khi biết HTML là gì hãy chú ý những thuật ngữ HTML thường gặp sau:

Elements: Chỉ định nội dung và cấu trúc của các đối tượng Website. Tên Element được bao quanh và biểu thị bằng dấu ngoặc <>. Các đoạn văn (<p>) và các cấp độ tiêu đề (từ <h1> đến <h6> và danh sách tiếp tục với <a>, div>, <span>, <strong> và <em>… là các thành phần thường được sử dụng.

Tags: Một Elements được bao quanh bởi dấu ngoặc <>. Ví dụ: thẻ mở đầu cho biết điểm bắt đầu của Elements (ví dụ: <div>). Thẻ đóng, ở dạng dấu ngoặc nhỏ + dấu gạch chéo + dấu ngoặc lớn (ví dụ: /div>), cho biết kết thúc của Elements. Nội dung của Elements thường sẽ nằm giữa thẻ mở và thẻ đóng.
Attributes: Thuộc tính được sử dụng để cung cấp thêm thông tin về một Elements. Attributes được tạo thành từ một giá trị và một tên, được xác định sau tên của một phần tử và ở trong thẻ mở. Attributes được định dạng như sau: tên thuộc tính + dấu bằng + giá trị thuộc tính được trích dẫn. Ví dụ: Elements <a> bao gồm Attributes href: a href=”http://shayhowe.com/”>Shay Howe/a>. Attribute Class, ID, SRC, thuộc tính href,… là một số thuộc tính thường được sử dụng.

Quá trình phát triển của HTML là gì?

Tim Berners-Lee là một nhà vật lý làm việc tại trung tâm nghiên cứu CERN ở Thụy Sĩ, đã phát minh ra HTML. HTML bây giờ là một tiêu chuẩn Internet do W3C quản lý và phát triển. Bất cứ lúc nào bạn cũng có thể tìm kiếm Website của W3C theo cách thủ công để biết trạng thái HTML gần đây nhất.

Năm 1991, phiên bản HTML đầu tiên được phát hành, bao gồm 18 thẻ HTML. Năm 1999, phiên bản HTML 4.01 được phát hành. Vào năm 2000, các nhà phát triển đã tiến hành thay thế HTML bằng XHTML.

Biết HTML là gì hãy nhớ HTML đã được nâng cấp lên tiêu chuẩn HTML5 vào năm 2014, với nhiều thẻ được thêm vào đánh dấu để xác định rõ loại nội dung là gì (ví dụ: <article>, <header>, <footer>,…).

HTML Element Reference hiện chứa hơn 140 thẻ, theo Mozilla Developer Network. Tuy nhiên, một số trong số chúng đã bị loại bỏ dần (vì chúng không được hỗ trợ bởi các trình duyệt hiện tại).

Đặc điểm của HTML

HTML có nhiều thẻ định dạng, cho phép bạn trình bày các trang Web một cách dễ dàng và hiệu quả. Nó là một ngôn ngữ đánh dấu đơn giản và dễ sử dụng. Vậy HTML dùng để làm gì? Chúng ta có thể sử dụng nó để tạo các trang Web với văn bản cực kỳ linh hoạt.

Hiểu rõ HTML là gì, ta thấy HTML có thể liên kết đến các trang Web khác, đây là một tính năng hấp dẫn. Bạn có thể sử dụng ngôn ngữ đánh dấu này để thêm video, hình ảnh và âm thanh nhằm làm cho trang web hấp dẫn, đẹp mắt và dễ tương tác hơn. Đặc biệt, HTML độc lập với nền tảng và có thể được hiển thị trên bất kỳ nền tảng nào khác như Linux, Windows và Max.

Tầm quan trọng của HTML với Website

HTML là nền tảng để góp phần hình thành cấu trúc cơ bản của một trang web, dẫn đến việc tạo ra một hệ thống hoàn chỉnh. HTML được sử dụng bởi mọi trang web bạn mở trong trình duyệt của mình, từ mạng xã hội đến trang web âm nhạc.

Tìm hiểu HTML là gì, bạn nên chú ý dù trang web thuộc thể loại nào hay nó sử dụng ngôn ngữ lập trình nào để xử lý dữ liệu, HTML đều cần thiết để hiển thị nội dung cho người dùng xem. Đặc biệt, ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản này hỗ trợ bố cục và tạo khung cho các thành phần trang web. Nó cũng hỗ trợ khai báo các tệp kỹ thuật số như nhạc, video, hình ảnh,…

Cách thức hoạt động của HTML

Phần mở rộng File của HTML document là .html hoặc htm. Chúng có thể xem được trong các trình duyệt web hiện đại như Google Chrome, Firefox, Safari và các trình duyệt khác. Công việc của trình duyệt là đọc các tệp HTML này và “chuyển đổi” chúng thành nội dung trực quan có thể xem được và hiểu được trên Internet.

Tìm hiểu cách thức hoạt động của HTML là gì, hãy nhớ một trang web thường sẽ có nhiều tài liệu HTML (ví dụ: trang chủ, trang blog, trang liên hệ….) và mỗi trang con như vậy sẽ có tệp HTML riêng. Mỗi tài liệu HTML được tạo thành từ một tập hợp các thẻ (còn được gọi là các phần tử).

Nó tạo ra một cấu trúc giống như một cây thư mục, hoàn chỉnh với các tiêu đề, phần, đoạn văn và các khối nội dung khác. Hầu như tất cả các phần tử HTML đều có thẻ mở và thẻ đóng với cấu trúc <tag></tag>.

Ưu nhược điểm của HTML

Dưới đây là ưu nhược điểm của HTML, hãy chú ý nhé:

Ưu điểm

Có rất nhiều tài nguyên hỗ trợ cũng như cộng đồng người dùng lớn.
Hoạt động mượt mà trên mọi trình duyệt hiện nay.
HTML là một ngôn ngữ đơn giản để học.
Tìm hiểu ưu điểm của HTML là gì ta nhận ra Markup được sử dụng trong HTML thường ngắn và nhất quán.
Sử dụng mã nguồn mở, hoàn toàn miễn phí.
W3C quản lý tiêu chuẩn web HTML.
Dễ dàng tích hợp với các ngôn ngữ phụ trợ (ví dụ: PHP, NodeJS,…)

Nhược điểm

Chỉ áp dụng cho các trang web tĩnh. Bạn phải sử dụng JavaScript hoặc ngôn ngữ phụ trợ của bên thứ ba để tạo các tính năng động.
Ngay cả khi có nhiều yếu tố trùng lặp như đầu trang và chân trang, mỗi trang HTML phải được tạo riêng.
Khó kiểm soát cách trình duyệt đọc và hiển thị tệp HTML (ví dụ: một số trình duyệt cũ hơn không thể render được tag mới. Kết quả là, ngay cả khi HTML document chứa các thẻ này, trình duyệt sẽ không thể đọc được).
Một số trình duyệt chậm triển khai các tính năng HTML mới.

Bố cục HTML là gì?

HTML có rất nhiều thẻ khác nhau và mỗi thẻ sẽ thực hiện những nhiệm vụ cụ thể, hỗ trợ tạo nên một cấu trúc hoàn chỉnh cho Website.

Tag thông dụng trong HTML

<!DOCTYPE html>: Khai báo kiểu dữ liệu sẽ được hiển thị.
<html> và </html>: Cặp thẻ bắt buộc, element cấp cao nhất, chịu trách nhiệm đóng gói tất cả nội dung của trang HTML.
<head> và </head>: Khai báo thông tin meta cho trang web, chẳng hạn như tiêu đề trang và charset.
<title> và </title>: cặp thẻ trong thẻ <head>, được sử dụng để khai báo tiêu đề của trang.
<body> và </body>: Một cặp thẻ được sử dụng để chứa tất cả nội dung sẽ được hiển thị trên trang.
<h1></h1>, <h2></h2>: Định dạng dữ liệu dạng heading. Trong HTML, các tiêu đề thường được chia thành sáu cấp độ, từ từ <h1> đến <h6>. Trong đó <h1> là cấp đề mục cao nhất và <h6> là cấp đề mục thấp nhất.
<p> và </p>: Cặp thẻ chứa văn bản của trang web.

Biết HTML là gì ta thấy có hai loại HTML tags: block-level và inline tags. Trong đó:

Block-level tags

Đây là thẻ cấp cao sẽ chiếm toàn bộ trang web và sẽ luôn bắt đầu một dòng mới của trang. Tất cả các trang HTML hàng đầu đều yêu cầu ba thẻ cấp khối: <html>/html>, <head>/head> và <body>/body>.

Inline tags

Loại thẻ này chỉ chiếm một phần nhỏ của không gian web và không bắt đầu một dòng mới trên trang. Inline tags thường được sử dụng để định dạng và bố trí nội dung chứa trong block-level tags.

Có nhiều loại Inline tags khác nhau trong HTML. Ví dụ: cặp thẻ <strong>/strong> được sử dụng để in đậm văn bản và cặp thẻ <em>/em> được sử dụng để in nghiêng văn bản.

Nếu bạn muốn thêm siêu liên kết vào trang, hãy sử dụng thẻ <a>/a> kết hợp với thuộc tính href để xác định liên kết cụ thể. Code bây giờ có định dạng sau:

<a href=”https://example.com/”>Click me!</a>

So sánh HTML và HTML5

Tìm hiểu HTML là gì bạn cũng đã biết HTML được phát hành lần đầu tiên vào năm 1999. Trong khi đó, HTML5, được phát hành vào năm 2014, là phiên bản nâng cấp gần đây nhất của HTML. HTML5 có nhiều tính năng hơn đáng kể so với HTML như:

Hỗ trợ cho video và audio.
Scalable vector graphic (SVG) và MathML được hỗ trợ cho các công thức toán học và phương trình hóa học.
Có rất nhiều cải tiến ngôn ngữ khác.
Nhiều loại form được hỗ trợ hơn trong HTML.

Ngoài ra, một số thẻ HTML cũ lỗi thời, chẳng hạn như isindex, acronym, noframes, applet, dir, basefont, font… đã bị xóa khỏi phiên bản HTML5.

Biết HTML là gì bạn nên nhớ một điểm khác biệt đáng kể nữa giữa HTML và HTML5 là HTML không cho phép JavaScript chạy trong trình duyệt web (JavaScript phải chạy trong luồng giao diện của trình duyệt). Còn HTML5 có thể cho phép JavaScript chạy ngầm (nhờ có JS web worker API).

Mối quan hệ giữa HTML, CSS và JavaScript

Mặc dù HTML được coi là khá mạnh, nhưng nó vẫn chưa đủ để tạo một trang web chuyên nghiệp. Do đó, các lập trình viên thường chỉ sử dụng HTML để thêm các thành phần văn bản và tạo giao diện có cấu trúc cho nội dung của trang. Sau đó, họ sử dụng hai ngôn ngữ giao diện người dùng là CSS và Javascript để xây dựng toàn bộ trang web.

Biết HTML là gì đừng quên HTML khi được kết hợp với CSS và Javascript sẽ có tính tương thích cao và có thể được sử dụng để cải thiện trải nghiệm người dùng cũng như thiết lập các chức năng nâng cao khác. Đặc biệt:

CSS chịu trách nhiệm thiết kế, xây dựng nền, màu sắc và hiệu ứng cho trang.
Javascript chịu trách nhiệm tạo các chức năng động như thư viện hình ảnh, thanh trượt, cửa sổ bật lên…

>> Xem thêm: CSS là gì?

Các phần mềm lập trình HTML

Bạn có thể sử dụng phần mềm lập trình HTML sau để tạo các trang web hiệu quả đồng thời tiết kiệm thời gian và công sức:

Sublime Text
Dreamweaver
PHP designer
NotePad ++

Lời kết

Hy vọng sau khi đọc bài viết về HTML là gì, các bạn đã hiểu rõ hơn về HTML và tầm quan trọng của nó trong lập trình web. Hãy theo dõi Máy Chủ Sài Gòn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích hàng ngày nhé!

Kiến Thức

HTML Là Gì? Tổng Hợp Tất Cả Kiến Thức Cơ Bản Nhất Về HTML