RAM Là Gì? Khám Phá 5 Thành Phần Quan Trọng Cấu Thành RAM

RAM là một trong những thành phần quan trọng nhất của máy tính, có tác động trực tiếp đến tốc độ xử lý và hiệu suất tổng thể của hệ thống. Hiểu rõ “RAM là gì” và vai trò của nó sẽ giúp bạn tận dụng tối đa thiết bị của mình, đặc biệt nếu bạn đang cân nhắc nâng cấp máy tính để phục vụ các nhu cầu cao như chơi game, làm đồ họa hoặc xử lý các tác vụ nặng.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết về RAM, từ khái niệm cơ bản đến các loại RAM phổ biến và cách chọn dung lượng RAM phù hợp với nhu cầu. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

RAM là gì?

RAM là bộ nhớ gì? và RAM viết tắt của từ gì? RAM là viết tắt của Random Access Memory, được hiểu là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên. Nó là một loại bộ nhớ khả biến cho phép truy cập đọc – ghi ngẫu nhiên vào bất kỳ vị trí bộ nhớ nào dựa trên địa chỉ ô nhớ. Thông tin được lưu trữ trong RAM chỉ là tạm thời và nó sẽ bị mất nếu nguồn điện bị sự cố. 

RAM dùng để làm gì? RAM là bộ nhớ chính của máy tính và hệ thống điều khiển, nơi lưu trữ các thông tin thay đổi trong quá trình sử dụng. SRAM cũng được sử dụng như một thiết bị lưu trữ thứ cấp trong các hệ thống điều khiển. Nếu cần, bạn có thể thiết lập một pin nhỏ làm nguồn điện phụ để giữ dữ liệu trong RAM máy tính. 

RAM có đặc tính là thời gian thực hiện thao tác đọc hoặc ghi trên mỗi ô nhớ là như nhau bất kể nó nằm ở đâu trong bộ nhớ. Mỗi ô nhớ RAM có một địa chỉ. Mỗi ô nhớ thường là một byte (8 bit). tuy nhiên, hệ thống có thể đọc hoặc ghi vào nhiều byte (2, 4, 8 byte) cùng một lúc. RAM khác với các thiết bị nhớ tuần tự như băng từ, DVD-RW, CD-RW và ổ cứng ở chỗ cần phải định vị khu vực và đọc/ghi toàn bộ khối dữ liệu đó để truy xuất. 

>> Tham khảo thêm: RAM Server là gì? Phân biệt giữa RAM máy chủ & RAM máy tính

Cách hoạt động của RAM

Khi chúng ta mở một ứng dụng trên smartphone hoặc máy tính bảng, toàn bộ dữ liệu của ứng dụng sẽ được lấy từ ổ cứng và chuyển vào RAM. RAM lúc này đóng vai trò như bộ nhớ tạm thời, lưu trữ thông tin của ứng dụng. Tiếp theo, CPU sẽ truy xuất và lấy các dữ liệu từ RAM sau đó hiển thị và đáp lại thao tác của người dùng.

Cấu tạo của RAM là gì?

Bo mạch

Bo mạch là một bảng mạch chứa tất cả các thành phần RAM. Nó có nhiệm vụ kết nối các thành phần bộ nhớ với máy tính thông qua một mạch bán dẫn silicon.

Vi xử lý

Hoạt động bộ nhớ của SDRAM được đồng bộ hóa với bộ vi xử lý, trái ngược với DRAM thông thường (không đồng bộ), để loại bỏ việc tạo ra tín hiệu không cần thiết và đơn giản hóa giao diện điều khiển.

Ngân hàng bộ nhớ

RAM bao gồm một ngân hàng bộ nhớ được tạo thành từ các mô-đun lưu trữ dữ liệu. SDRAM luôn có hai hoặc nhiều ngân hàng bộ nhớ, cho phép một trong số chúng có quyền truy cập vào các ngân hàng khác.

Chip SPD

SDRAM bao gồm một chip SPD (Serial Presence Detect) lưu trữ thông tin về loại bộ nhớ, tốc độ, kích thước và thời gian truy cập. Con chip này cho phép máy tính truy cập dữ liệu này khi khởi động.

Bộ đếm

Để cho phép truy cập cụm tốc độ cao, bộ đếm trên chip theo dõi địa chỉ cột. Nó sử dụng hai loại cụm: xen kẽ và tuần tự.

Phân loại RAM 

Thông qua việc tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của RAM là gì, ta có thể thấy RAM cũng có rất nhiều loại. Thông thường, người ta phân loại chúng dựa trên cấu tạo hoặc phiên bản.

Phân loại theo cấu tạo

RAM động

Viết tắt là DRAM (Dynamic Random Access Memory) là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động, dựa trên công nghệ MOS, với mỗi bit bộ nhớ được tạo thành từ một bóng bán dẫn và một tụ điện. Việc lưu trữ dữ liệu của loại RAM này phụ thuộc vào việc giữ điện tích nạp vào tụ điện. Vì thế, mỗi khi tắt máy bộ nhớ RAM sẽ bị xóa sạch.

RAM tĩnh

Viết tắt là SRAM (Static Random Access Memory) là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên tĩnh. Nó là loại RAM được sản xuất bằng công nghệ điện phát quang ECL. RAM này có bộ nhớ cực nhanh và không bị mất nội dung sau khi được tải.

Phân loại theo phiên bản

SDR

Đây là loại RAM ra đời từ cuối thế kỷ XX. Tuy nhiên do bộ nhớ hạn chế và tốc độ chậm nên dòng RAM này đã không còn được sử dụng rộng rãi.

DDR

Để giải quyết những thiếu sót của SDR, loại RAM DDR đã được phát triển và trở nên rất phổ biến trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2004. Loại RAM này có tốc độ xử lý gấp đôi và bộ nhớ lớn hơn nhiều so với SDR. Tuy nhiên, tiêu chuẩn RAM này cũng không còn được sử dụng nữa.

DDR2

RAM này có khả năng xử lý và dung lượng bộ nhớ tích hợp cao hơn đáng kể so với DDR. Hơn nữa, DDR2 bao gồm một chức năng rất đặc biệt giúp giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng.

DDR3

RAM DDR3 là loại RAM bạn nên biết khi tìm hiểu về các phiên bản RAM là gì. Loại RAM này được nâng cấp và cải tiến đáng kể so với DDR2, với tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh hơn, dung lượng bộ nhớ lớn hơn, khả năng tiết kiệm điện cao hơn 30% so với DDR2. 

DDR3L

Đây là loại RAM thường thấy ở các máy tính cao cấp. Nó được sử dụng rất ít năng lượng nên rất tiết kiệm điện, dẫn đến thời lượng pin lâu hơn các dòng máy khác.

DDR4

Đây là chuẩn RAM mạnh hơn nhiều so với DDR 3 với dung lượng lên đến 512GB và tốc độ xung nhịp lên đến 4266 MHz. Tốc độ xử lý của DDR4 phải được khen ngợi do hỗ trợ xung nhịp cao.

DDR5

DDR5 là thế hệ RAM máy tính mới nhất được xem là thế hệ thứ năm của “bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động đồng bộ tốc độ dữ liệu kép” (DDR SDRAM), một phần cứng máy tính quan trọng lưu trữ tất cả các ứng dụng và trò chơi. Nó cung cấp những cải tiến đáng kể về băng thông bộ nhớ, dung lượng và mức tiêu thụ điện năng so với tiêu chuẩn RAM DDR4 thế hệ trước.

Ý nghĩa của các thông số trên RAM là gì?

Capacity (Dung lượng)

Đây là thông số chỉ lượng dữ liệu mà RAM có thể chứa. Hiện nay, có rất nhiều loại dung lượng RAM máy tính khác nhau, chẳng hạn như 2GB, 4GB, 8GB, 16GB…

ECC (Kiểm tra và sửa lỗi)

Đây là thành phần cơ bản của hệ thống máy chủ ngày nay. ECC có hai loại là unbuffered ECC và registered ECC.

BUS (Đường truyền)

Nó là một hệ thống hành lang bao gồm nhiều dây dẫn điện nhỏ được kết nối với nhau để truyền dữ liệu từ các bộ phận khác nhau của máy tính (CPU, các thiết bị IO, bộ nhớ). Có thể nói, BUS đóng vai trò như một hệ thống đường ống dẫn nước.

Latency (Độ trễ)

Chắc hẳn có rất nhiều người sau khi biết RAM là gì đều thắc mắc vì sao độ trễ lại là một thông số quan trọng cần quan tâm. Đầu tiên, nó là khoảng thời gian trôi qua từ khi dòng lệnh được chuyển đến thanh RAM và trả lời lại CPU. Vì vậy khi độ trễ càng thấp, RAM sẽ càng nhanh và ngược lại.

Refresh Rate (Tần suất làm mới)

RAM máy tính được tạo thành từ hàng trăm tế bào điện tử phải được sạc lại hàng nghìn lần mỗi giây nếu không dữ liệu được lưu trữ trong máy tính sẽ bị mất đi. Do đó, bộ nhớ động yêu cầu quá trình tải lại và nó thường gọi là “làm mới”.

Lưu ý khi chọn mua RAM

Xác định nhu cầu sử dụng

Để bắt đầu, bạn phải xác định rõ lý do đầu tư và sử dụng RAM là gì. Nếu bạn chỉ sử dụng để học tập và làm việc thì mức RAM 4GB là đủ. Tuy nhiên, nếu sử dụng để chơi game hay sử dụng các phần mềm “nặng” như thiết kế, đồ họa yêu cầu cấu hình và phần cứng cao thì bạn nên trang bị RAM dao động từ 8GB trở lên.

Kiểm tra loại RAM đang được sử dụng

Biết loại RAM hiện đang được sử dụng trong máy tính của bạn sẽ giúp bạn lựa chọn loại RAM thích hợp nhất. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng máy tính luôn ổn định và hoạt động ổn định.

Kiểm tra các thông số của RAM 

Khi đã biết thông tin về RAM là gì trên máy tính, bạn có thể tiến hành mua RAM dựa trên thông tin đó. Tuy nhiên, khi đưa ra quyết định mua hàng, hãy lưu ý những điểm sau:

• Đầu tiên là về tốc độ BUS, là tốc độ xử lý của RAM và ảnh hưởng đến phần cứng trên nhiều loại thiết bị nên sẽ được quy định bởi các tiêu chuẩn có sẵn. 
• Tiếp theo là khoảng thời gian cần để xử lý dữ liệu. Nó còn được gọi là độ trễ của RAM khi xử lý dữ liệu được lưu trữ trên thiết bị. 
• Cuối cùng, bạn phải xem xét khả năng tương thích của RAM với bo mạch chủ.

Câu hỏi thường gặp

Sự khác biệt giữa RAM điện thoại và RAM laptop là gì?

Mặc dù RAM điện thoại và RAM laptop đều có vai trò chính là lưu trữ dữ liệu tạm thời và hỗ trợ xử lý nhanh chóng các tác vụ, nhưng chúng lại được thiết kế với một số khác biệt đáng kể do tính chất đặc thù của mỗi loại thiết bị.

RAM điện thoại có kích thước nhỏ gọn hơn rất nhiều và được tối ưu hóa để tiêu thụ ít điện năng hơn so với RAM trên laptop. Trên điện thoại, RAM được gắn cố định lên chip xử lý chính, khiến người dùng không thể nâng cấp hoặc thay thế RAM như trên laptop hoặc máy tính để bàn. 

Một điểm khác biệt quan trọng nữa là RAM trên điện thoại thường được dùng chung cho cả vi xử lý (CPU) và bộ xử lý đồ họa (GPU). Điều này có nghĩa là điện thoại không có bộ nhớ RAM chuyên biệt cho xử lý đồ họa như trên laptop.

Tầm quan trọng của RAM đối với thiết bị di động là gì?

Biết RAM là gì, ta thấy RAM trên thiết bị di động đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hiệu suất và tốc độ của máy. Nó giúp lưu trữ tạm thời dữ liệu mà vi xử lý cần truy cập nhanh, từ đó tăng tốc độ xử lý các tác vụ và cải thiện khả năng đa nhiệm. Khi bạn mở ứng dụng hoặc trò chơi, các tệp và dữ liệu cần thiết được tải lên RAM, giúp thiết bị hoạt động mượt mà, không bị gián đoạn.

Nếu thiếu RAM, việc truy cập dữ liệu sẽ rất chậm, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng. RAM càng lớn, thiết bị càng có khả năng chạy nhiều ứng dụng cùng lúc mà không bị chậm. Vì vậy, RAM là yếu tố quan trọng giúp điện thoại thông minh hoạt động nhanh chóng và hiệu quả.

Có phải RAM càng lớn thì điện thoại càng hoạt động mượt mà và trơn tru không?

Khi tìm hiểu RAM là gì, bạn sẽ thấy dung lượng RAM lớn giúp điện thoại xử lý nhanh chóng và mượt mà hơn, đặc biệt là khi thực hiện đa nhiệm. RAM là nơi lưu trữ tạm thời dữ liệu mà vi xử lý cần truy cập nhanh, và với dung lượng RAM càng lớn, thiết bị có thể chạy nhiều ứng dụng cùng lúc mà không gặp hiện tượng giật lag hay treo máy.

Tuy nhiên, dung lượng RAM không phải yếu tố duy nhất quyết định đến sự mượt mà của điện thoại. Mặc dù RAM lớn giúp tăng hiệu suất, nhưng các yếu tố khác như tối ưu hóa hệ điều hành cũng rất quan trọng. Ví dụ, iPhone 6 với chỉ 1 GB RAM vẫn hoạt động mượt mà hơn so với các thiết bị Android có 2 GB hoặc 3 GB RAM nhờ vào hệ điều hành được tối ưu tốt hơn.

Dung lượng RAM bao nhiêu sẽ đủ dùng?

Ngày nay, các mẫu máy tính giá rẻ thường có RAM tối thiểu là 2GB, một số mẫu có RAM lên đến 8GB, và một số máy tính giá cao hơn có RAM từ 16GB trở lên. 

Đối với bộ nhớ RAM máy tính tối thiểu (2GB) chỉ đủ để bạn duyệt web, xem video, lướt email và chơi game nhẹ. Một chiếc máy tính với RAM 4GB – 8GB có thể đáp ứng được nhu cầu của đại đa số người dùng hiện nay. Nếu dung lượng RAM lớn hơn những con số này thì thường là để đáp ứng một số sở thích của người dùng. Vì vậy tùy theo mục đích sử dụng RAM là gì, mà bạn có thể đưa ra sự lựa chọn phù hợp nhất.

Với điện thoại, dung lượng RAM tùy thuộc vào nhu cầu của người dùng. RAM 2GB đến 3GB là quá đủ cho nhu cầu chỉ yêu cầu các tác vụ thông thường như duyệt web, chơi game, xem phim với cấu hình nhẹ. Nhóm khách hàng có yêu cầu cao hơn sẽ được hưởng lợi từ RAM tối thiểu 4GB trở lên.

Lời kết

Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về RAM là gì cũng như các lưu ý quan trọng cần chú ý khi mua RAM. Hy vọng sau khi đọc hết bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM). Để xem thêm những bài viết khác, bạn hãy truy cập vào Website hoặc Fanpage của MCSG. Hẹn gặp các bạn trong những bài viết tiếp theo.